بنیاد شهید و امور ایثارگران به عنوان نهادی فرهنگی و خدماتی به انجام رسالت خود در قبال ایثارگران میپردازد. ایثارگرانی که از خدمات بنیاد بهرهمند میشوند باید حسب ضوابط و مقرراتی تحت پوشش بنیاد قرار گیرند. این ضوابط که تحت عنوان «احراز» از آن نامبرده میشود همواره مورد مناقشه ایثارگران و بنیاد بوده است. ضوابط احراز نیز همواره دستخوش تغییرات مستمر بوده و از این جهت گاهی حقی را از صاحب آن سلب و ناحقی را به غیرصاحبحقی اعطا کرده است. از آنجا که نیروهای مسلح به عنوان حافظان این مرز و بوم نقش اصلی در دفاع از میهن اسلامی را برعهده دارند و اغلب ایثارگران محصول رسالتی هستند که برعهده نیروهای مسلح گذاشته شده است، نقش آنان در تعیین مصادیق ایثارگری باید تعیینکننده و اصلی باشد.
درباره بنیاد شهید و امور ایثارگران به دلیل آنکه دستگاه خدماتدهنده به ایثارگران است، همیشه این ابهام مطرح بوده که شاید در تعیین مصادیق ایثارگری، به نسبت توان این نهاد در ارائه خدمات، موضوع احراز ایثارگری نیز با اما و اگرهایی مواجه شود. به همین منظور سعی نمایندگان ایثارگران در بررسی لایحه جامع این بود که امور مربوط به احراز مصادیق ایثارگری و کمیسیونهای پزشکی به طور کلی از مجموعه بنیاد منتزع و مطابق تدابیر فرماندهی کل قوا در اختیار نیروهای مسلح قرار گیرد و بنیاد حسب معرفی نیروهای مسلح فقط به ارائه خدمات بپردازد تا شائبهای در تعیین مصادیق ایثارگری و کمیسیونهای پزشکی به وجود نیاید.
این تغییر و تحول در نحوه تعیین ایثارگران و تعیین درصد جانبازی و ازکارافتادگی با عنایت به وظایف نیروهای مسلح میتواند نظام عادلانهتری را در روند رسیدگی به ایثارگران برقرار کند. از دیگر نکات مهم و مورد اختلاف، موضوع اعضای خانواده جانبازان 70درصد و بالاتر شامل پدر، مادر، همسر و فرزندان آنان بود.
مقام معظم رهبری در پی درخواست مسئولین وقت بنیاد مبنی برشهید محسوب کردن جانبازان 70درصدی که فوت میکنند در تاریخ 71.2.29فرمودند: اینگونه عزیزان را شهید محسوب نمایند. طبیعی است اعضای خانواده جانبازان 70درصد پس از فوت آنان جزو عائله شهید محسوب خواهند شد، لکن نکته حائز اهمیت که توسط نمایندگان ایثارگران پیگیری میشد این بود که با توجه به وضعیت جسمی اغلب جانبازان 70درصد و بالاتر سزاوار است که این اقدام در دوران حیات جانبازان 70درصد و بالاتر انجام گیرد تا جایگاه ارزشی آن با حیاتشان توأم باشد. مضافا شورای عالی فرهنگی در امور آموزشی و فرهنگی در مصوبات قبلی خود فرزندان جانبازان 70درصد را همتراز فرزندان شاهد تعیین کرده بود و این موضوع به همراه فرمان مقام معظم رهبری میتوانست دلیل محکم و برجستهای برای این پیشنهاد باشد.
به همین منظور برای دوموضوع فوق پیشنهاد شد که احراز مصادیق ایثارگری و تشخیص ازکارافتادگی براساس آییننامهای باشد که مطابق تدابیر فرماندهی معظم کل قوا تعیین میشود و همچنین اعضای خانواده جانبازان 70درصد و بالاتر از امتیازات و تسهیلات مقرر همانند خانواده شاهد برخوردار شوند که این پیشنهادها به اتفاق آرا در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید.
از اصلاحات مورد نیاز دیگر در لایحه جامع خدماترسانی موضوع مسکن بود که محتوای مواد آن ضعیف پیشبینی شده بود و نمیتوانست رافع مشکلات ایثارگران باشد، لذا مقرر شد در مقدمه فصل مسکن، متنی قرار گیرد که مکمل مواد بعدی آن باشد و مواد صرفا توصیهای، به تعهد و وظیفهای برای دولت تبدیل شود. به همین منظور متن مقدمه به گونهای تنظیم شد که دولت برای تامین مسکن ایثارگران با استفاده از تسهیلات و معافیتهای قانونی موظف باشد.
البته اصلاحات مورد نظر در لایحه جامع خدماترسانی جزئیات دیگری دارد که همه این جزئیات و نکات بعدی اصلاحی، در طرح 27 مادهای خدماترسانی به ایثارگران که در جلسات بعدی با کمیسیون اجتماعی مجلس به توافق رسید پیشبینی شده است. قطعا با تصویب طرح خدماترسانی که در کمیسیون اجتماعی مجلس در نوبت رسیدگی قرار دارد، موضوع لایحه جامع خدماترسانی به سرانجام نهایی خواهد رسید.